Ο Φθόνος. Αποσπάσματα από το «Μια μεγάλη καρδιά γεμίζει με ελάχιστα»

«Τον απλώς «κακό» μπορείς ίσως να τον γλυκάνεις και να τον κερδίσεις με γενναιόδωρες συμπεριφορές, τον ζηλιάρη όμως όχι. Γιατί εκείνος που φθονεί δεν ανέχεται να σε βλέπει αγνό και καλόψυχο, ούτε ανώτερο ούτε ταπεινό. Κάθε προσόν σου, ακόμη κι αν ωφελείται απ' αυτό το προσόν, το μισεί. Όσο περισσότερα του χαρίζεις, τόσο καλύτερος αποδεικνύεσαι κι αυτό τον εξαγριώνει. Προτιμά χίλιες φορές να φερθείς άθλια, ακόμη κι αν αυτό το φέρσιμο τον ζημιώσει. Η δική σου κατάπτωση, ο ηθικός υποβιβασμός σου, θα είναι το μεγαλύτερο δώρο, θα μπορούσε να θυσιάσει πλήθος προσωπικών του συμφερόντων για να το απολαύσει.» σελ. 207-208

«Πάντα κι από παντού μπορείς να φύγεις. Να κάνεις πιο πέρα. Και μέσα σε κελί φυλακής μπορείς να φύγεις σε κάποιου είδους «αλλού». Σίγουρα η τοπική απομάκρυνση είναι η απλή, η πιο βοηθητική, αλλά η απομάκρυνση δεν είναι μονάχα θέμα τόπου, όταν δεν υπάρχει τρόπος εύκολης διαφυγής. Ούτε η φυγή είναι θέμα τόπου. [...] Πρέπει όμως να μένουμε σταθεροί στην εκλογή του καλού, αυτό είναι για όλες τις καλές προσπάθειες η βασική προϋπόθεση· η προϋπόθεση που πολύ δύσκολα τηρείται. Κάθε πρωί, δυναμωμένοι απ' την ξεκούραστη του ύπνου, τείνουμε να παίρνουμε αποφάσεις γενναίες, υγιείς και έντιμες για τα προβλήματά μας. Καθώς όμως προχωρά η μέρα, η ώρα, ο καιρός, η κούραση, τα διάφορα γεγονότα που επιδρούν στην ευάλωτη καρδιά μας, οι γενναίες αποφάσεις αποδεικνύονται βαριές για την αδυναμία μας, την ανασφάλειά μας, τις ψυχικές μας οκνηρίες, τα θέλουμε όλα, δύσκολο να αντέξουμε το τίμημα των προτεραιοτήτων. Δεν είναι για όλους η «στενή οδός», λίγοι επιμένουν να την ανεβαίνουν μέχρι να βγουν σε παραδεισένια ξέφωτα ελευθερίας.» σελ. 210-211

«Όσο καλύτερα σου φέρεται και προσφέρεται εκείνος που ζηλεύεις τόσο σου γίνεται πιο αντιπαθής, ναι, μισητός. Η συνηθισμένη κακία λυγίζει με την καλοσύνη, με την ταπείνωση, ο φθόνος όμως φουντώνει.» σελ. 211

«Είναι και που δύσκολα παραδέχεται κανείς πως ζηλεύει· και πώς να παλέψει και να δουλέψει σωστά το μαρτύριό του. Η εκλογίκευση [...] έχει μύριους τρόπους να ελίσσεται. Συνήθως χαρακτηρίζουμε με άλλα αισθήματα τη ζήλια μας. Τη λέμε ιερή αγανάκτηση, δικαιοσύνη, ρεαλισμό, αυστηρότητα για του άλλου το καλό, εξυπνάδα, ακόμη και ειλικρίνεια.» σελ. 211

«Η ικανότητα του ανθρώπου στην αυτοδικαίωση είναι από τις πλέον ασκημένες και λεπτοδουλεμένες διαδικασίες, «μανιπιουλάρισμα» θα το έλεγε ένας ψυχολόγος, πρόκειται άλλωστε και για μηχανισμό στη μάχη όλων των μαχών εντός μας: εκείνη ανάμεσα στη συνείδηση και στις ενοχές. Θηριώδεις δυνάμεις και οι δύο στην εσωτερική ζωή, ιδίως όταν στέκουν αντίπαλες.» σελ. 211

«Το γιατί φθονεί κανείς είναι αίνιγμα περίπλοκο. Μπορούμε να υποθέσουμε τα πάντα, πως ανάγεται σε κοινωνικές ασθένειες, σε λιβιδινικά κενά, σε μειονεκτικά στοιχεία, οικογενειακές κρίσεις, οικονομικούς και ταξικούς «παραγωγικούς» ανταγωνισμούς, μέχρι μεταφυσικά συμπτώματα στην προαιώνια μάχη καλού και κακού, αγγέλων και δαιμόνων.» σελ. 212

«Όπως και να' χουν τα πράγματα, εγώ μονότονα θα συνεχίσω να ισχυρίζομαι πως είναι επιλογή μας να δεχθούμε τη μοίρα μας ή όχι. [...] Σίγουρα υπάρχουν πλάσματα που μπαίνουν στη ζωή με σκληρότερα βάρη, πλάσματα «άτυχα», πολύ λιγότερο ευνοημένα απ' τη φύση και το περιβάλλον όπου βρέθηκαν, όμως και πάλι νομίζω πως ακριβώς αυτά τα πονεμένα πλάσματα είναι ταυτόχρονα και ευνοημένα, με μια ωριμότητα αλλιώτικη, με μια πληγή-οφθαλμό φωτεινότερη, με μια ανάγκη για καλοσύνη και αλήθεια επιτακτική. Οι στερήσεις και τα προβλήματα άλλους θα αφοπλίσουν και σε άλλους θα ακονίσουν τα όπλα τους. Άλλωστε, τα δώρα της αποζημίωσης που χαρίζει ο Θεός είναι μυστήρια, πλούσια, συχνά, και ικανά για λύτρωση. Πάλι εμείς επιλέγουμε πώς θα παλέψουμε για τη χαρά.» σελ. 213-214

Θα μπορούσα να γράψω όλο το βιβλίο, ειλικρινά. Το προτείνω ανεπιφύλακτα. Όπως και όλα τα βιβλία της Μάρως Βαμβουνάκη….